Yapay zeka destekli araştırma
May 13, 2025
Kurumsal tedarik zinciri yönetimi (SCM), operasyonel bir maliyet merkezi olmaktan çıkıp stratejik bir değer yaratıcı olarak yeniden konumlanmaktadır. Yakın zamanda yaşanan küresel krizler, tedarik zincirlerinin kırılganlığını ortaya koymuş ve şirketleri SCM'ye yönelik bakış açılarını temelden değiştirmeye zorlamıştır.
1. Özet
Kurumsal tedarik zinciri yönetimi (SCM), operasyonel bir maliyet merkezi olmaktan çıkıp stratejik bir değer yaratıcı olarak yeniden konumlanmaktadır. Yakın zamanda yaşanan küresel krizler, tedarik zincirlerinin kırılganlığını ortaya koymuş ve şirketleri SCM'ye yönelik bakış açılarını temelden değiştirmeye zorlamıştır. İdeal tedarik zinciri; dayanıklı, çevik, dijital olarak entegre, sürdürülebilir ve müşteri odaklı özellikleriyle tanımlanmaktadır. Ancak, artan piyasa volatilitesi, teknoloji adaptasyonundaki engeller, yetenek açıkları ve artan Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ESG) baskıları gibi önemli zorluklar, şirketlerin bu ideal duruma ulaşmasını engellemektedir. Yapay zeka (AI), Nesnelerin İnterneti (IoT) ve bulut bilişim gibi teknolojiler ile entegre ekosistemler, bu dönüşümde kritik bir rol oynamaktadır. Bu rapor, mevcut durumu analiz etmekte, ideal SCM çerçevesini tanımlamakta ve şirketlerin SCM dönüşümünü başarıyla gerçekleştirmeleri için üst düzey stratejik öneriler sunmaktadır.
2. Kurumsal Tedarik Zinciri Yönetiminin Değişen Manzarası
2.1. Modern Tedarik Zinciri Yönetiminin (SCM) Tanımlanması
Modern Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM), hammaddelerin mamul ürünlere dönüştürülmesi ve bu ürünlerin son müşteriye ulaştırılmasıyla ilgili tüm faaliyetlerin uçtan uca yönetimini kapsar. Bu süreç; planlama, kaynak bulma (tedarik), üretim, depolama, sevkiyat, dağıtım ve iade yönetimi gibi temel fonksiyonları içerir. SCM'nin temel amacı, operasyonel verimliliği, kaliteyi, üretkenliği ve müşteri memnuniyetini en üst düzeye çıkarmaktır. Bu hedeflere ulaşmak, yalnızca maliyetleri düşürmekle kalmaz, aynı zamanda şirketlerin kârlılığını ve pazardaki rekabet gücünü de doğrudan artırır.
Bu karmaşık süreçleri standartlaştırmak ve iyileştirmek için küresel olarak kabul görmüş çerçeveler geliştirilmiştir. Bunlardan en önemlisi, Tedarik Zinciri Operasyonları Referans (SCOR) modelidir. SCOR modeli, tedarik zinciri faaliyetlerini Planlama (Plan), Tedarik (Source), Üretim (Make), Teslimat (Deliver), İade (Return) ve Etkinleştirme (Enable) olmak üzere altı ana yönetim süreci etrafında organize eder. Bu model, farklı sektörlerdeki çok basit veya çok karmaşık tedarik zincirlerini ortak bir tanımlama seti kullanarak tanımlamak için bir yapı taşı görevi görür. SCOR, sadece süreçleri değil, aynı zamanda performans metriklerini, en iyi uygulamaları ve gerekli insan yeteneklerini de birleşik bir yapıda birbirine bağlayarak, şirketlere tedarik zincirlerini değerlendirme, kıyaslama ve iyileştirme imkanı sunar. Modelin hiyerarşik yapısı, şirketlerin süreçlerini farklı detay seviyelerinde analiz etmelerine olanak tanır.